Uyku; fizikî, zihinsel ve ruhsal gelişimde değerli rol oynar. Bedenin ve beynin, günün yorgunluğunu atmak, öğrendiklerini saklayıp işlemek, bedendeki hasarı ve rahatsızlıkları uygunlaştırmak, eksilen kimyasalları yerine koymak üzere pek çok fonksiyon için kullandığı uyku süreci, güzel değerlendirilmediğinde bağışıklığı zayıflatarak sıhhat sıkıntılarına neden olur.
Prof. Dr. Derya Uludüz
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz bilhassa pandemi sürecinde artan uykusuzluk problemiyle başa çıkma yollarını şöyle anlattı:
Daimi uyku planınıza sadık kalın
Bu her gün tıpkı saatte yatmak ve birebir saatte kalkmak manasına gelir. Hafta sonları uyku planınızda çok az bir değişiklik yapabilirsiniz ancak farkı en fazla bir saatle sonlu tutun. Her akşam aşikâr saatte ki bu saat asla 23.30’u geçmemeli yatakta olun ve ortalama 8 saat uykuyu hesaplayarak (biliyorsunuz ülkü uyku 7-9 saattir) sabah 08.00’e saati kurun ve uyanın.
Şekerleme yapmayın
Şayet geceleri uykuya dalmakta ve uyumaya devam etmekte zorlanıyorsanız gündüz şekerleme yapmak büyük olasılıkla gece uykunuzu daha da kaçıracaktır. Şayet biraz kestirmeye karar verirseniz bunu ikindi vakti yapmanız ve 30 dakikayla sınırlamanız gerekir.
Doğal ışıktan faydalanın
Bulutlu bir günde bile dışarıda vakit geçirmek beyin saatinin hakikat çalışmasına ve sizin sağlıklı bir uyku-uyanıklık döngünüzü korumanıza yardım eder. En güzeli sabah birinci iş kendinizi en az 20 dakika doğal ışığa maruz bırakmaktır. Bunu perdeleri açarak, güneşli bir pencerenin pervazına oturarak yahut balkonda oturarak bir kahve keyfi ile yapabilirsiniz.
Akşamları ağır yemekten kaçının
Akşam yemeğini yatmadan birkaç saat evvel yemek hatta akşam 19.00’dan sonra yemek faslını bitirmek en uygunudur. İşlenmiş karbonhidratlı ve şekerli besinlerin çok fazla tüketimi de gece uyumanızı engelleyebilir. Ayrıyeten bu besinlerin tüketimi bedeninizdeki potasyum ve magnezyum ölçüsü azalır. Magnezyum ve potasyum, hudut sisteminizi sakinleştirici minerallerdir, bunlar bedeninizde yeterliyse kaliteli ve derin bir uyku uyumanız mümkündür. Bu mineralleri de yeşil yapraklı sebzelerden alırsınız. Şayet çok fazla protein tüketir fakat gereğince zerzevat tüketmezseniz, sakinleştirici potasyum ve magnezyum yerine uyarıcı fosfor hudut sisteminizi ayakta meblağ ve gece uyumanızı pürüzler. Münasebetiyle akşam yemeğinde zerzevat ve meyve tüketin.
Uykuya mani olan ikazcılardan kaçının
Bildiğiniz üzere, kafein geceleri sizi ayakta tutabilir, yatmadan altı saat öncesi kahve, çay, soda, alkol içmekten ve çikolata yemekten kaçınmak en güzelidir. Tıpkı biçimde, nikotin ve sigaranın içindeki öteki kimyasallar da sizi uykusuz bırakır, onun için şayet sigara içiyorsanız da lütfen akşamları içmeyin.
Kesinlikle idman yapın
Spor yahut antrenman yapmak sizi uygun bir uykuya hazırlayabilir. Fakat yatmadan 3-4 saat öncesinde antrenman yapmayı bırakın. Vaktiniz yok ve illa gece yapacaksanız yoga ve kolay esneme hareketleri üzere dinlendirici antrenmanlar yapmak daha düzgündür.
Teknolojiyi yatak odanızdan uzak tutun
Dizüstü bilgisayarınızı, akıllı telefonunuzu yahut öbür ileri teknoloji aygıtlarını yanınızda yatağa götürmeyin. Yalnızca bu aletlerden çıkan ışık bile vücudunuzun iç saatini bozabilir ve bu aletleri kullanmak uyarıcı bir tesir yapar.
Yatmadan evvel kendinize bir rahatlama müddeti tanıyın
Yatağa gitmeden evvelki fizikî ve ruhsal açıdan gerilimli faaliyetler vücudunuzda gerilim hormonu kortizol salgılanmasını tetikler, bu da sizi daha uyanık ve uyarılmış hale getirir. Bunun yerine, yatmadan evvel ılık duş alın, rahatlatıcı bir kitap okuyun ya da sakinleştirici bir müzik dinleyin.
Yatak odanızı uyku odasına dönüştürün
Şayet uyuyamıyorsanız yataktan çıkın
Koyunları ya da tasalarınızı sayarak yahut gözlerinizi saate dikerek uyanık yatmayın; kalkın, öteki bir odaya gidin ve tekrar uyku bastırana kadar bir şeyler okuyun yahut bitki çayı için.
