Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 5,3 milyon memur ve memur emeklisini kapsayan 3600 ek gösterge çalışmasını bu yıl tamamladı. Memurların, kadro unvanı/derecesi, hizmet sınıfı, görevin önemi, sorumluluk düzeyi, hiyerarşik konumu ve eğitim durumu esas alınarak belirlenen ek gösterge sisteminde yapılan düzenlemelerle kamu hiyerarşisindeki kimi aksaklıklar giderildi, memurların hem emekli ikramiyelerinde hem de emekli aylıklarında iyileştirmeler yapıldı.
Bu kapsamda, öncelikle birinci dereceye gelmiş olmak şartıyla tüm öğretmenlerin, 2 yıl ve üzeri yükseköğrenim mezunu polislerin, alan sınırlaması olmaksızın 2 yıl ve üzeri yükseköğrenim mezunu tüm sağlık çalışanı ve din görevlilerinin ek göstergeleri 3600’e yükseltildi. Ayrıca avukat, il müdürü, bekçi, uzman jandarma ve uzman erbaş gibi 3000 ek göstergeli tüm meslek gruplarının da 3600 ek gösterge düzenlemesinden faydalanmaları sağlandı. Dört meslek grubunun yanı sıra sosyal tarafların beklentileri dikkate alınarak il müdür yardımcısı, ilçe müdürü, şube müdürü, gelir uzmanı ve mali hizmetler uzmanları gibi kariyer uzmanları ile denetmenlerin de 2200 olan ek göstergeleri 3600’e çıkarıldı.
11 SORUDA 3600 EK GÖSTERGE
Ek gösterge artışından yararlanan emekliler, şubat ayından itibaren yeni ek gösterge üzerinden emekli aylığı almaya başlayacaklar. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) daek gösterge artışının nasıl uygulanacağına açıklık getirdi. HaberTürk’ten Ahmet Kıvanç, 38 sayfalık genelgeyi 11 soruda özetledi. İşte tüm merak edilenler.
TAM AYLIKLAR 1 ŞUBAT 2023’TE ÖDENECEK
- Soru: Ek gösterge düzenlemesi ne zaman yürürlüğe girecek?
Ek gösterge rakamlarında yapılan değişiklikler 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek.
- Soru: Mevcut emeklilere yeni ek gösterge üzerinden emekli aylığı ödemesi ne zaman ve nasıl yapılacak?
15 Ocak 2023 tarihinden önce emekli aylığı bağlanmış olanların aylıklarına esas ek gösterge rakamları, bu tarih itibarıyla yükseltilecek. Bunlara yeni ek göstergeye göre hesaplanan tam aylıkları 1 Şubat 2023 tarihinde ödenecek. Tam aylıkları haricinde, 15 Ocak 2023 – 31 Ocak 2023 dönemi için aylık farkı ödenecek. Şubat ayında banka hesaplarına, hem şubat ayının hem de 15 – 31 Ocak döneminin yeni ek gösterge karşılığı hak ettikleri tutar yatırılacak. Örneğin 1’inci derece kadrolu şube müdürü iken 15 Ocak 2020 tarihinde 2200 ek göstergeden emekli olan kişinin aylığı, 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren 3600 ek gösterge üzerinden hesaplanacak. Kendisine 1 Şubat 2023 tarihindeki tam aylığının yanı sıra 15 – 31 Ocak dönemi için ek gösterge artışından kaynaklı fark ödenecek.
- Soru: Yeni emekli olacakların aylık ve ikramiyeleri nasıl hesaplanacak?
Emekli aylığı 15 Ocak 2023 tarihi ve sonrasında bağlananların kendilerine veya hak sahiplerine, emekli aylıkları ve emekli ikramiyeleri yeni ek gösterge hükümlerine göre hesaplanacak.
- Soru: Kamudan istifa ettikten sonra özel sektörde çalışan öğretmen, ek gösterge artışından yararlanacak mı?
Son yedi yıl içinde en çok 4C (Emekli Sandığı) kapsamında çalışmış olanlar ek gösterge artışından yararlanacak, diğerleri yararlanamayacak. Örneğin, öğretmen kadrosunda 1’inci derecenin 4’üncü kademesinde 5434 Sayılı Kanuna göre 32 yıl hizmet süresi bulunmakta iken 24 Kasım 2021 tarihinde kamudan istifa ederek özel sektörde çalışan bir kişi 12 Ocak 2023 tarihinde emeklilik dilekçesi vermiş olsun. Bu kişinin son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde en fazla çalışması 5434 Sayılı Kanun kapsamında olduğu için, 1 Şubat 2023 tarihinden geçerli olmak üzere 3600 ek gösterge rakamı esas alınarak Emekli Sandığı Kanunu’na tabi olarak emekli aylığı bağlanacak ve emekli ikramiyesi ödenecek. Son yedi yıl içinde en fazla çalışma süresi 4A’ya (SSK) veya 4B’ye (BAĞ-KUR) tabi olan öğretmen ise Emekli Sandığı Kanunu kapsamında emekli olamayacağından 3600 ek göstergeden yararlanamayacak.
- Soru: Emeklilik koşullarını yerine getirdikten sonra memuriyetten atılan polis ek gösterge artışından yararlanacak mı?
Yükseköğrenim mezunu bir polis 32 yıl hizmetinin ardından 3 Ocak 2023 tarihinde kamu görevinden çıkartılmış ve açıkta iken 5 Ocak 2023 tarihinde emeklilik dilekçesi vermiş ise (emeklilik koşullarını yerine getirmiş olduğu için) 1 Şubat 2023 tarihinden geçerli olmak üzere bağlanacak emekli aylığı ve 32 tam hizmet yılına karşılık emekli ikramiyesi, 3600 ek gösterge esas alınarak hesaplanacak.
- Soru: 3600 ek göstergeye tabi görevde iken kendi isteği ile daha düşük ek göstergeye tabi göreve geçenlere 3600 ek gösterge uygulanacak mı?
Kariyer görevinden sonraki ilk ataması Kurumların 1, 2, 3 ve 4’üncü dereceli kadrolarından birisine yapılanlar ek gösterge artışından yararlanacak, 5 ve sonraki dereceli kadrolara atananlar yararlanamayacak. Örneğin, 4 yıllık iktisat mezunu imam olarak 5’inci derecenin 3’üncü kademesinde görev yapmakta iken, 2’nci dereceli şef kadrosuna atanan bir kişi 30 Aralık 2022 tarihinde emekli oldu diyelim. Bu kişi ek gösterge artışından yararlanacak. Yükseköğrenim mezunu polis olarak görev yapan ve 7’nci derece 1’inci kademede bulunmakta iken 5’inci dereceli şef kadrosuna atanan kişi de aynı tarihte emekli oldu diyelim. Bu kişi 3600 ek gösterge artışından yararlanamayacak. Şeflere uygulanan 2800 ek göstergeden yararlanabilecek.
MİT VE TRT PERSONELİ NASIL YARARLANACAK?
- Soru: MİT ve TRT personeli ek gösterge artışından yararlanacak mı?
Bu iki kurum personelinin ek göstergeleri Cumhurbaşkanı tarafından tespit ediliyor. Temmuz ayında yayımlanan ek göstergeye ilişkin 7147 Sayılı Kanun’da MİT ve TRT personelinin ek gösterge rakamlarında herhangi bir düzenleme yapılmadığından, söz konusu kurum personeli ve bunların emeklileri hakkında Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen ek gösterge cetvellerine göre işlem yapılacak.
- Soru: En yüksek devlet memuru aylığı esas alınarak yapılan ödemeler değişecek mi?
Kamuda birçok ödeme “en yüksek devlet memuru aylığı” esas alınarak yapılıyor. En yüksek devlet memuru aylığı, toplam 9500 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımı sonucu hesaplanıyor. Diğer ödemeler de hesaplanan bu tutara göre belirleniyor. Her ne kadar en yüksek devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı’nın ek gösterge rakamına 400 puan ilave edildi ise de en yüksek devlet memuru aylığı ve diğer mali ve sosyal hakların hesabında bu artış dikkate alınmayacak.
Buna göre, tazminat aylığı, emekli iken ölenlerin ölüm tazminatı, Terörle Mücadele Kanunu kapsamında ölen veya sakat kalanlar için emekli ikramiyesi ve kıdem tazminatı tavanı gibi mali ve sosyal hakların hesabı değişmeyecek, eski hesaplama sistemi uygulanmaya devam edecek.
EMEKLİ İKRAMİYESİ FARK ÖDEMELERİ KİMLERE YAPILACAK?
5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu’na göre, kadrosuzluk veya yaş haddi sebebiyle emekliye sevk edilmiş olanlara, vazife malulü aylığı bağlananlara veya ölüm sebebiyle aylık bağlanan hak sahiplerine emekliliğe hak kazandıkları tarihi takip eden;
- İlk mali yılın birinci ayında (ocak ayında) katsayılar dışındaki diğer unsurlarda artış meydana gelmesi halinde, bu tarihte yürürlükte olan katsayılar uygulanmak suretiyle emekli ikramiyesi farkı ayrı ayrı ödeniyor.
- Buna göre, 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek ek gösterge değişiklikleri nedeniyle emekli ikramiyesi fark tahakkuku hakkından, aylık başlangıç tarihi veya ölüm tarihini takip eden aybaşı tarihi 1 Ocak 2022 (dahil) – 31 Aralık 2022 (dahil) tarihleri arasında olanlar yararlanacak.
- Aylığa hak kazandıkları tarihi takip eden ilk mali yılın birinci ayı 2024 yılının ocak ayı olduğundan, aylık başlangıç tarihi veya ölüm tarihini takip eden aybaşı tarihi 1 Ocak 2023 ve sonrası olanlara ek gösterge artışından kaynaklı olarak emekli ikramiyesi farkı ödenmeyecek.
- Soru: Aylık başlangıç tarihi 1 Ocak – 30 Haziran 2022 tarihleri arasında olanların emekli ikramiyesi farkı nasıl hesaplanacak?
Söz konusu tarihlerde kadrosuzluk, yaş haddi, vazife malullüğü veya ölüm sebebiyle aylık bağlananlardan 1 Temmuz 2022 tarihindeki memur maaş katsayısı esas alınarak emekli ikramiyesi farkı alanlara, yalnızca 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek ek gösterge artışı kapsamında emekli ikramiyesi farkı ödenecek.
- Soru: Aylık başlangıç tarihi 1 Temmuz 2022 – 31 Aralık 2022 arasında olanların emekli ikramiyesi farkı nasıl hesaplanacak?
Aylık başlangıç tarihi, görevden ayrılma veya ölüm tarihini takip eden aybaşı tarihi söz konusu tarihler arasında olacak şekilde kadrosuzluk, yaş haddi, vazife malullüğü veya ölüm aylığı bağlananlar yüzde 30 zamla artırılan yeni memur maaş katsayısı ve ek gösterge artışından kaynaklı emekli ikramiyesi farkını alabilecekler.
- Soru:Aylık başlangıç tarihi 1 Ocak 2023 tarihi ve sonrası olanlara ikramiye farkı ödenecek mi?
Aylık başlangıç tarihi 1 Ocak 2023 tarihi ve sonrasında olacak şekilde kadrosuzluk, yaş haddi, vazife malullüğü veya ölüm nedeniyle aylık bağlananlara, ek gösterge artışından ve ek gösterge artışına bağlı olarak tazminat aylığı artışından kaynaklı emekli ikramiyesi farkı ödenmeyecek. Örneğin, Merkez Bankası’nda şube müdürü iken 30 Aralık 2022 tarihinde yaş haddinden emekliye sevk edilen kişiye 1 Ocak 2023 tarihinden geçerli olmak üzere 2200 ek gösterge üzerinden emekli aylığı bağlanacak ve emekli ikramiyesi ödenecek. Bu kişinin emekli aylığı 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren 3600 ek gösterge rakamı ve yüzde 145 tazminat yansıtma oranı esas alınarak hesaplanacak ve 15 – 31 Ocak dönemi için aylık farkı ödenecek.
Bu kişiye 1 Temmuz 2023 tarihinde yürürlüğe girecek katsayı artışları nedeniyle emekli ikramiyesi farkı tahakkuk ettirilecek olmakla birlikte, 15 Ocak’ta yürürlüğe girecek ek gösterge artışı ve yansıtma oranı artışı nedeniyle emekli ikramiyesi farkı verilmeyecek.
